Opća informacija Homocistein je aminokiselina koja se normalno nalazi u malim količinama u svim stanicama organizma. Nastaje demetilacijom metionina koji u organizam dolazi hranom. Metionin je jedna od 11 esencijalnih aminokiselina koja se mora primati putem hrane, jer ju organizam ne može stvarati. Za metabolizam homocisteina neophodna je folna kiselina i održava ga u niskim koncentracijama. Ako je metabolizam homocisteina poremećen bilo zbog oštećenja enzima ili unutarstaničnog nedostatka kofaktora, homocistein se nakuplja u stanicama i prelazi u cirkulaciju, gdje cirkulira uglavnom u oksidiranom stanju (homocistein ili homocistein- cistein disulfidi), vezan za proteine. Klinička informacija – indikacija: Patološka koncentracija homocisteina dovodi do pojave ateroskleroze bilo neposrednim toksičnim učinkom, koji oštećuje stanice oblaganjem unutrašnjosti arterija, bilo interferencijom s faktorima zgrušavanja i oksidacijom lipoproteina niske gustoće (LDL). Homocistein je osjetljivi test probira za otkrivanje osoba s visokim rizikom za srčani ili moždani udar i smanjeni krvotok u rukama i nogama. Čini se da je danas homocistein novi, neovisni čimbenih rizika za razvoj ateroskleroze i moždanog udara. Mjerna jedinica μmol/L Referentni interval NISKI RIZIK 0-6.3 µMOL/L POVEĆANI RIZIK 6.3-10 µMOL/L VISOKI RIZIK > 10 µMOL/L

Opća informacija Šećerna bolest tip I uzrokovana je kroničnim autoimunim procesima koji izravno oštećuju beta-stanice otočića, pri čemu se u krv oslobađaju auto-antigeni. Karakteristično je za antitijela da se mogu dokazati već u pretkliničkom obliku šećerne bolesti. Najviše su zastupljena antitijela na citoplazmatske antigene stanica otočićaa (ICA), antitijela na dekarboksilazu glutaminske kiseline (GAD) i antitijela na inzulin (IAA). Klinička informacija – indikacija: Nalazom ICA u krvi pacineta može i na nekoliko mjeseci ili godina ranije predvidjeti mogući nastanak tipa 1 dijabetesa. Materijal za analizu Serum/plazma Mjerna jedinica U/ml Referentni interval

Opća informacija Organizam odrasle osobe sadrži fosfor u obliku fosfata, koji su podjednako raspoređeni ekstra celularno i intra celularno. Intra celularno, fosfati su sastavni dio fosfolipida i fosfoproteina (organski fosfati). Približno 85% ekstra celularnog fosfata prisutno je u anorganskom obliku kao hidroksiapatit. Hormonski regulatori koncentracije anorganskog fosfora su PTH, kalcitonin, 1,25-dihidroksivitamin D. Koncentracija fosfora u serumu ovisi o načinu ishrane te o promjenama u izlučivanju hormona poput parathormona (PTH). Oko 85% fosfora izvan stanica javlja se u anorganskom obliku kao hidroksiapatit te ima važnu ulogu u strukturi kostiju i zuba. Anorganski fosfat nalazi se izvan stanica i pojavljuje se pretežno u obliku hidroksiapatita. Najviše ga ima u kostima i zubima. Njegova koncentracija u krvi jako ovisi o načinu ishrane te o izlučivanju parathormona (njega izlučuju paratireoidne žlijezde). Klinička informacija – indikacija: Određivanje koncentracije anorganskog fosfora u serumu važan je pokazatelj koštane izgradnje, odnosno razgradnje. Njegova povišena koncentracija u krvi uzrokovana je povećanim uzimanjem ili smanjenim izlučivanjem, primjerice, akutno ili kroničnog zatajenje bubrega, niski PTH ili rezistencija na PTH i trovanja vitaminom D te redistribucija fosfata kod razgradnje tumorskog tkiva i kod toplinskog udara. Snižena koncentracija anorganskog fosfora – hipofosfatemija uzrokovana je smanjenim unosom ili apsorpcijom fosfora kod nedostatka vitamina D, malapsorpcije, upotrebe oralnih fosfatnih blokatora te problema s paratiroidnom žlijezdom. Materijal za analizu Serum, urin Mjerna jedinica mmol/L Referentni interval Muškarci i žene: 0,79 – 1,42 mmol/L

Opća informacija Analiza urina je jedna od korisnijih metoda probira, čiji rezultati mogu dati osnovne informacije o stanju metabolizma i o stanju urogenitalnog sustava. Sastoji je od fizikalno-kemijskog pregleda urina, izgled urina i testna traka), sedimenta urina i urinokulture. Fizikalna pretraga urina uključuje izgled, boja i miris, dok kemijska pretraga urina, pomoću testne trake uključuje mjerenje specifične težine, analize na proteine, glukozu, aceton, urobilinogen, bilirubin i nitrite. Klinička informacija – indikacija: Patološke vrijednosti fizikalno kemijskih pretraga urina mogu ukazati upalne procese urogenitalnog trakta, oštećenu funkciju bubrega, jetara i postaviti sumnju na dijabetes i loše kontrolirani dijabetes. Eritrociti su prisutni kod krvarenja uslijed: upale, povećane prostate, kamenaca; leukociti kod upale; proteini su prisutni kod upale i oštećenja bubrega; glukoza kod povećane koncentracije glukoze u krvi (

Opća informacija Sinteza DHEA-S se gotovo isključivo odvija u kori nadbubrežnih žlijezda u muškarca i žene, nadalje, tijekom trudnoće u posteljici, a u muškaraca se dijelom sintetizira i u testisima. DHEA-S je slabije androgene aktivnosti, ali je prekursor u sintezi androstendiona i testosterona. Klinička informacija – indikacija: Određuje se u svrhu diferencijalne dijagnostike hirzutizma i/ili virilizacije u žena (ovarijske, odnosno adrenalne etiologije). Povećane koncentracije DHEA-S u serumu mogu ukazati na pojačanu sintezu androgenih hormona u kori nadbubrežnih žlijezda. DHEA-S je vrlo koristan parametar u dijagnozi i praćenju liječenja bolesti sindroma policističnih jajnika (PCO), bolesti kongenitalne adrenalne hiperplazije (KAH) itd. Materijal za analizu Serum/plazma Mjerna jedinica (µmol/L) Referentni interval Žene: 0,95 - 11,67 (µmol/L) Muškarci: 2,17 - 15,20 (µmol/L)

Opća informacija: C-peptid nastaje u procesu biosinteze inzulina cijepanjem izvorne molekule proinzulina u ekvivalentnom omjeru. Njegova koncentracija u plazmi je veća zbog duljeg poluvijeka života. Zbog toga njegova dijagnostička važnost zaostaje za onom koja pripada inzulinu, no i pored toga ipak je bolji laboratorijski pokazatelj u praćenju liječenja šećerne bolesti ovisne o inzulinu. Klinička informacija – indikacija: Određivanje C-peptida, inzulina i glukoze koristi se u diferencijalnoj dijagnozi hipoglikemije radi određivanja odgovarajuće terapije pacijentu. Određivanje C-peptida može biti korisno u utvrđivanju ostatne funkcije ß-stanica i ranoj fazi tipa-1 dijabetesa te za diferencijalnu dijagnozu kasnog autoimunog dijabetesa odraslih kao i kod tipa-2 dijabetesa. Povišene vrijednosti C-peptida mogu se pronaći kod inzulinoma i kod pacijenata koji se liječe sulfonil urejom. Povišene vrijednosti zapažene su i u hiperinzulinizmu zbog bubrežne insuficijencije ili debljine. Snižene vrijednosti nalaze se kod pacijenata ovisnih o inzulinu. Mogu se naći u gladovanju, hipoglikemiji, hipoinzulinizmu, Addisonovoj bolesti ta nakon radikalne pankreatektomije. Mjerna jedinica mmol/L Referentni interval Muškarci i žene: 0,37 – 1,47 mmol/L